Finders Keepers
Een beer, een bestekset, een pop-up Kuifje boek en een kettinkje met ringen. Ze liggen gebroederlijk bij elkaar op een tafeltje.
Zomaar wat losse voorwerpen met ieder een eigen verhaal. Zomaar wat losse voorwerpen die op deze vrijdagochtend ineens samen een kleine verzameling vormen.
Tijs, Pepijn, Rian en ik zijn in het kader van de onderzoeksmaand over De vergeten stad naar Rotterdam getogen voor de expositie Finders Keepers in Het Nieuwe Instituut. Maar we beginnen met koffie op het station.
Ik heb mijn mede-reisgenoten gevraagd om een voorwerp mee te nemen dat voor hen dierbaar is. Iets dat ze altijd zullen bewaren. Het levert meteen een schat aan verhalen op. Zo leidt mijn trouwring tot een kleine reconstructie van al mijn eerdere ringen, die terug gaan tot de eerste verkeringsring, de ringen van mijn pubertijd tot het kleine, precaire ringetje dat ik van mijn ouders kreeg toen ik van de basisschool naar de middelbare school ging. En zo blijken alle voorwerpen vooral veel geschiedenis met zich mee te dragen.
Beer, boek, bestek
Het Kuifje pop-up boek was het begin van een jarenlange verzamelwoede, maar geeft ons ook een kijkje op de dromerige fantasie van een kind. Een knuffelbeer is niet alleen een knuffelbeer en een bestek is niet alleen een bestek. Het zijn deuren die open gaan naar herinneringen aan kindertijd en pubertijd. Aan het gezin van toen. Misschien zijn het ook wel ankers naar het verleden die zorgen dat we verbonden blijven met een tijd die er niet meer is. En voor al die voorwerpen, die zich daar op dat tafeltje hebben verzameld, geldt dat ze uniek zijn en daardoor zo waardevol. Een andere beer, een ander boek, een ander bestek, een andere ring kunnen die waarde nooit vervangen.
Nee, dan de tentoonstelling Finders Keepers. In de centrale ruimte van Het Nieuwe Instituut is een opstelling gemaakt van allerlei uiteenlopende verzamelingen. Het museum zelf schrijft erover: "Finders Keepers onthult het universum van de verzamelaar en toont honderden bruiklenen uit tientallen verzamelingen, om vervolgens stil te staan bij de uiteenlopende motieven en strategieën van verzamelaars, bij het esthetisch plezier van het verzamelen en het verborgen leven van de dingen."
Bewondering
Er ligt een batterij aan mobiele telefoons die, juist door de verzameling, de ontwikkeling van deze technologie schetsen. Er zijn verzamelingen scheermesjes, kleerhangers (liefst vervormde), verkeerspionnen van over de hele wereld, trapleuningen, gevonden touwtjes voorzien van kleine notitiebriefjes. De motivaties voor deze verzamelingen lopen net zo zeer uiteen: van een professionele interesse in het ontwerp van koffiebekerdeksels tot het hebben van een doel tijdens vakanties, van een missie om cultureel erfgoed in de vorm van trapleuningen te behoeden van de ondergang tot een ronduit ambitieuze doelstelling om de grootste verzamelaar van Europa te worden.
Hoe lullig ik sommige voorwerpen ook vind, ik zie ergens toch ook een zekere schoonheid in een hele serie messen die keurig naast elkaar aan de muur hangen. En hoezeer ik me ook verbaas over hoe iemand er in vredesnaam bij komt om verkeerspionnen te verzamelen, heb ik toch ook bewondering voor de gedrevenheid van de verzamelaars. Op een bepaalde manier redden zij deze alledaagse voorwerpen van de vergetelheid door ze op te nemen in een verzameling. Ze geven er een waarde aan die mij anders was ontgaan.
Gniffelend over de absurditeit van sommige verzamelingen, verlaten we de tentoonstelling. Met in onze tassen Beer, Boek, Ring en Bestek veilig opgeborgen.