Het geheim van de eeuweling - de theatrale audiotour (2022)

De oudste mens op aarde is 122 jaar geworden. Elk jaar worden er meer en meer mensen honderd jaar. Maar hoe bereik je fysiek en wel de kaap van 100 jaar? Bestaat de Heilige Graal van het eeuwige leven? En moeten we eigenlijk wel zo oud willen worden?

In de podcastserie Het Geheim van de Eeuweling gaat theatermaker Tijs Huys op ontdekkingstocht. In Leiden ontmoet hij de harmonica spelende Ton en eet hij taartjes met de grappende Toos. In Westzaan ontmoet hij de oud-verzetstrijder Marie en in Limburg spreekt hij met de honderdjarige vriendinnen Corry en Ruth. Samen met wetenschappers van de Universiteit Leiden kijkt Tijs naar het fascinerende levensproces van de eeuweling. Via de Belgische wetenschapper Michel Poulain komt hij op het spoor van de Blue Zone. Een gebied met een hoge concentratie gezonde eeuwelingen. Met een microfoon in de hand en Italiaans woordenboek op zak onderneemt hij een avontuurlijke reis naar Sardinië. In de Sardische dorpjes Villagrande en Seulo, die bekend staan om hun hoogste langlevendheid ter wereld, gaat hij op zoek naar het geheim van de eeuweling.
 
Na de succesvolle podcast Toos en Tijs maakt Tijs nu Het geheim van de eeuweling. In een theatrale audioroute neemt Tijs je mee in zijn ontdekkingstocht. Tijdens de avondwandeling in polderpark Cronesteyn beleef je Het geheim van de eeuweling in de mystiek van het blauwe uur en hoor je de verhalen van Tijs en zijn 100-jarige vrienden.

Tijs Huys over Het geheim van de eeuweling:

Hoe het begon

De fascinatie voor eeuwelingen begon tijdens de voorstelling Tijdgravers (2018), waar ik een portret maakte van de 100-jarige Leidse Toos in de kas van de Stadstuinen bij Matilo. Toos woonde in de flat aangrenzend aan de tuinen en zwaaide tijdens de voorstellingen naar het publiek. De oudste en meest gevierde bezoeker van PS zag ook de legendarische locatievoorstelling Tussenland bij Tuin van de Smid, en zei na afloop: “Oh Tijs, ge-wel-dig!” We werden hechte vrienden en het leidde to meer moois, de VPRO radiodocumentaire Toos en Tijs (2020) en de theatervoorstelling Toos, wat nu? (2021) na het woelige eerste coronajaar. Seignant detail, Toos is geboren in 1918, het jaar van die andere pandemie, de Spaanse griep.

Het gegeven van eeuwelingen en gezond ouder worden liet me niet los en ik ging op onderzoek uit. Ik wilde meer eeuwelingen ontmoeten. Enigszins tegengehouden door lockdowns en social distancing kon ik niet meteen aan de slag en deed heel wat vooronderzoek. Ik heb me rijp en groen gelezen in bibliotheken en zat te speuren in de krochten van het internet op zoek naar het geheim van de eeuweling. Ik plaatste zoekertjes op Facebook om in contact te met honderdjarigen en bijna honderdjarigen en nog geen etmaal later, stond ik al bij de eerste op de stoep met taart van Jacobs. Ik reisde naar Utrecht, Venlo, Blerick en Westzaan. Door weer en wind. Te voet, met de trein en met de fiets.

In maart 2022 reisde ik naar Villagrande Strisaili en Seulo, in de provincie Ogliastra en Barbagia op Sardinië. Een reis van 36 uur met trein en trein en boot en bus en bus en wandel en wandel. 

Een Blue Zone heeft een hoge concentratie aan eeuwelingen en mensen die gezond oud worden. Zo’n gebied is te vinden op Sardinië, in Japan, Costa Rica, Amerika en Griekenland. Ze zijn ontdekt door de Belgische wetenschapper Michel Poulain en de National Geographic journalist Dan Buettner. Ik kwam daar in contact met Sardijnse eeuwelingen en wetenschappers en mocht er proeven van het levenselixir die me dichter bracht bij het geheim van de eeuweling. 

Terug in Leiden sprak ik met hoogleraren van het kennisinstituut voor vitaliteit en veroudering aan de Universiteit van Leiden en ging ten rade bij architecten, filosofen en kunstenaars.

Hoezo een podcast?

Mijn liefde voor podcast is begonnen met het werk van Audiocollectief Schik en hun podcast Bob. Ik heb dan ook niet lang getwijfeld om de hulp van podcastmaker Mirke Kist in te roepen om mee te werken aan Het Geheim van de Eeuweling. Ik wilde een serie van drie afleveringen maken, maar een narratieve podcast is niet zomaar een podcast. Het is meer dan een interview of een gesprek. Het is eigenlijk een auditieve voorstelling, volledig gericht op het vertellen van het verhaal. 

Het geheim van de eeuweling was in juni 2022 te beleven, bij de Tuin van de Smid in Leiden